zonal toprak ne demek?

Zonal topraklar, bulundukları bölgenin iklim ve bitki örtüsü özelliklerini yansıtan, olgunlaşmış topraklardır. Yani, toprak oluşum süreçleri uzun süre devam etmiş ve belirgin katmanlara (horizonlara) sahip olmuşlardır. Bu toprakların özellikleri, ana kayanın türünden ziyade, iklim (sıcaklık, yağış), bitki%20örtüsü ve topografya gibi faktörler tarafından belirlenir.

Başlıca zonal toprak türleri şunlardır:

• Lateritler: Sıcak ve nemli iklim bölgelerinde yaygın olarak görülür. Demir ve alüminyum oksitler bakımından zengindirler ve kırmızımsı bir renge sahiptirler. Humus bakımından fakirdirler.

• Podzoller: Soğuk ve nemli iklim bölgelerinde, iğne yapraklı ormanlar altında oluşurlar. Asidik özellik gösterirler ve besin maddeleri bakımından fakirdirler. Gri renkli bir kül tabakasına (podzol) sahiptirler.

• Kahverengi Orman Toprakları: Orta kuşak karasal iklim bölgelerinde, yaprak döken ormanlar altında oluşurlar. Humus bakımından zengindirler ve tarım için elverişlidirler.

• Çernozyomlar: Orta kuşak yarı kurak iklim bölgelerinde, otlaklar (step) altında oluşurlar. Organik madde (humus) bakımından çok zengindirler ve dünyanın en verimli toprakları olarak kabul edilirler.

• Çöl Toprakları: Kurak iklim bölgelerinde oluşurlar. Organik madde bakımından fakirdirler ve tuzluluk oranı yüksektir. Su tutma kapasiteleri düşüktür.

Zonal toprakların oluşumunda, ayrışma (fiziksel ve kimyasal), taşınma ve birikme süreçleri önemli rol oynar. Bu süreçler sonucunda, toprak profili (katmanlaşma) belirginleşir ve her bir katman farklı özelliklere sahip olabilir.